Ó³ Ÿ , º 2(200).. 403Ä417 Ÿ ˆ ˆŠ Š ˆ Š ˆ ˆŠ : ˆ.. μ, 1,. Š ²², 2 ˆ É ÉÊÉ ³ É ³ É ± ³... μ μ², μ μ ±, μ Ö Ñ Ò É ÉÊÉ Ö ÒÌ ² μ, Ê

Transcript

1 Ó³ Ÿ , º 2(200).. 403Ä417 Ÿ ˆ ˆŠ Œ ˆ ˆˆ Š ˆ Š ˆ ˆŠ : Œ ˆ Šˆ ˆ.. μ, 1,. Š ²², 2 ˆ É ÉÊÉ ³ É ³ É ± ³... μ μ², μ μ ±, μ Ö Ñ Ò É ÉÊÉ Ö ÒÌ ² μ, Ê μ± μ, ÎÉμ μ μ μ Ô² ³ É μ É É μ, ±μéμ Ò μ Ò² μ ÖÉ.. ²Ó Ò³ μμ Ð ˆŸˆ ( Ê, 2014), É Ê É ³ Ö - É ³Ò ²μ Î ± μ ² μ μ μ Ò μ μ Ô± ³ É ²Ó Ò³ ÊÉ ³ Ö, μ²êî μ μ Œ. ƒ Ò ± ³ É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ±, É ± μ ÉμÖÉ ²Ó μ ÉÓ ÊÌ É ² -, ±μéμ Ò Ö ² Ò ÔÉμ³ μμ Ð : μ Ô² ±É μ μ μ μ μ Ô² ³ É μ Î É Í É Ê±ÉÊ É μ, ±μéμ Ö ³ É ³ É ÒÌ μ É, μ ² É μ ³μ ² ²Ö É μ ÉμÎ Î Ò³ Ô² ³ É Ò³ Î É Í ³. In the given work it is shown that the question about the neutron as a non-elementary particle started recently by B. V. Vasiliev in JINR Communication P (Dubna, 2014) demands to take into consideration the entire system of the logically relevant and experimentally conˇrmed knowledge which was found by M. Gryzinski in the deterministic atomic physics, and also the two interpretations declared in this communication are refuted: of an electron-like elementary particle in the neutron structure that has no magnetic properties and of the planetary-type model for a neutron with point objects. PACS: Dh; De ˆ μ μ Ê ² ±μ μ³ μμ Ð ˆŸˆ [1] Éμ μ ³ É μ μ μ Éμ³, Ö ²Ö É Ö ² É μ Ô² ³ É μ Î É Í. Ê ³ É ³, ÎÉμ ÔÉ μé ±ÉÊ ²Ó μ É Ö ²Ö É Ö μ ±μ, μ ±μ²ó±ê Ò μ μ Ò² μ É ÉμÎ μ ²Ê μ±μ ³μÉ Œ. ƒ Ò ± ³ μ ÊÎ μ- μ Ê²Ö μ ± ²μ Éμ³ [2]. μ μé³ É ÉÓ, ÎÉμ Œ. ƒ Ò ± μ É ² Ö ± ÔÉμ³Ê μ μ Ê μ ±μéμ μ³ê μé ²Ó μ³ê ²ÊÎ Õ, Ê ² ² μ ËÊ ³ É ²Ó ÒÌ μ ² ³ Ö μ Ë ± μ ² Éμ μ, ± ± ³ Ò² Ê Ï μ ²μ Ò μ μ Ò É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ± [3Ä5]: μé± ÒÉ ²Ó Ö ± É ± Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ, μ μ μ É É ²Ó μ ± É Ö ³μ ²Ó Éμ³, μ³μ- ÐÓÕ ±μéμ μ Ò² ±μ ±É Ö É É Í Ö É ÒÌ ËÊ ³ É ²Ó ÒÌ Ö ² - Éμ³ μ Ë ±. Ê Ö Í ²Ó μ ² ± [2] ±É Ò ²Ó Ï Ì 1 eganova@math.nsc.ru 2 wkallies@jinr.ru

2 404 μ ˆ.., Š ²². ² μ É μ²êî ÒÌ ³ ʲÓÉ Éμ É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ±, Œ. ƒ Ò ± ³μÉ ² ±²ÕÎ Ò ³μ³ ÉÒ ² μ Ö É μ ± ± Ö μ μ μ ÉμÖ Ö Ô² ±É μ μéμ Å ÊÌ μ ±μ μ, Ö ÒÌ ³ É Ò³ ² ³. Ó Éμ É Ê μ³ö ÊÉÓ, ÎÉμ É ² μ É μ ± ± É ³ Î É Í, ±μéμ μ ÊÎ É ÊÕÉ μéμ Ô² ±É μ, Ë Ê Ê É μé Ì.. Î, ÕÐ μ Ì μ μ- ³ É Õ ˆ. ², ² É Ö μéμ É ÉÓ Ô± μ μéμ μ³ ( ³., ³, [6]). Š μ ² Õ, Éμ [1], μ ³ Ö μ Ï μ μ, ±μéμ Ò³ ± Ò É Ö É ³ É ² ±² Î ±μ Ô² ±É μ ³ ±,, ³μ, μ² Ö μμé- É É ÊÕÐ ³ ʲÓÉ É ³ É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ±, ±μéμ μ ±² Î ± Ö Ô² ±É μ ³ ± Ï ÊÎ Éμ³ ³ É ÒÌ μ É Ð ÕÐ μ Ö Ô² ±É μ, μ- Ê É ² μ Ì Ò ± ÖÌ Ö μ ÒÌ ³ Éμ Î ± Ì μ Î Éμ. ³ ³Ò³ ²μ ±μ ±É Ò μ Ìμ ± μ Ê ³μ³Ê Ó³ ±ÉÊ ²Ó μ³ê ²Ö É Ö μ ³ μ Ë ± μ μ Ê. μôéμ³ê Í ² μμ μ Ê ÉÓ ³ Éμ Î ± ³ Î Ö ± ³μ - ² μ Õ É μ μé [1]. μ, ÎÉμ Ò Î É É ²Õ Ò²μ μ ÖÉ μ, ÎÉμ ³μ ² μ ÊÉ É Ê±- ÉÊ Ò É μ μ² μ É Ê ² É ² μ Ô² ±É μ μ ³ Î ±μ É Ê±- ÉÊ Éμ³ μ μ ³, ±μéμ ÊÕ μé± Ò² É ³ É ± Ö Éμ³ Ö Ë ±, ² ÊÕÐ ³ ² (. 1) ± ɱ μ μ Ô± ³ É ²Ó μ μ ËÊ ³ É ±²ÕÎ ÒÌ μ É -. É ³. 2 ʱ Ò ³ Éμ Î ± μ Î ÉÒ μéò [1] É μ μ μ Œ. ƒ Ò ± ³ ² É Ê±ÉÊ Ò É μ, É ± É ² Ò μ Ò μ É - É μ Éμ³ ÒÌ Ö, ±μéμ Ò ÔÉμ³ Ò² μ Ê Ò. ±²ÕÎ É É Ö μ μ μ μ Ìμ ³μ É μμé É É ÊÕÐ μ ÊÎ μ μ μ μ Ö μ É ³ É ±μ Éμ³- μ Ë ± ±Ê Ð Ö Ë ±. 1. ˆ ˆ ˆŸ Œˆ ˆ Š Œ ˆ ˆŠˆ ËÊ ³ É É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ± ²μ ±μ ±É Ö, É.. É - É ²Ó μ ± É Ö Ë Î ±μ ²Ó μ É, ³μ ²Ó Éμ³. Ò² ²μ Œ. ƒ Ò- ± ³ μ μ ± ÒÉ Ö Ì ±É ± É ± Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ. Éμ Ò²μ μ É - ÊÉμ μ³μðóõ É ²Ó μ μé μ μ ³ μ Ö Éμ²± μ Ö ³ Ê Ê³Ö Ô² ³ É Ò³ Î É Í ³ [7Ä10], ³μ É ÊÕÐ ³ μ É μ³ Í É ²Ó μ ²Ò, ² μ Éμ μ É ³ μé Î É 1 Ë ±É Î ±μ μ ³ É ² Ô± ³ Éμ μ ²μ μ μ³ê Éμ²± μ Õ μéμ μ Éμ³ ³ μ μ μ [11]. ± ³ É ²Ó Ò Ò μ μ- ³μ É ²Ó É μ ² μ²ó Ê ²Ó μ μ É ± É ± Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ Å ± ± 1 μ ² μé Ëμ É ²μ Ö μ, ÎÉμ Ô² ±É μ Ò Éμ³ ³μ ÊÉ Ìμ ÉÓ Ö μ±μ Ëμ ³ ² ³ Éμ³ ÒÌ Éμ²± μ μ² ÖÉÓ μ ³ ± É ±Ê ÊÐ Ì Ö Ô² ±É μ μ. μ É Î ± ² Éμ²± μ Ö É ³μ, μ Ð ±μéμ μ Î ²μ Ô² ±É μ μ, Ìμ ÖÐ Ì Ö Ò μ³, Ö ²Ö É Ö ² ±μ Î. É μ ² ³ Ò² μ ÖÉ μ μ³ Ê Î ² 1920-Ì., μ ÊÐ É Ò Ï ± Ëμ ³Ê² μ Õ μ² ÉμÎ μ É μ Éμ³ ÒÌ Éμ²± μ Ò² ² Éμ²Ó±μ ±μ²ó±μ ² É Ê ÉÖ, 1927., ±μ μ³ ²ÓÖ³, μ²ó ÊÖ É É É Î ±ÊÕ ³μ ²Ó Éμ³ É Ä μ±, Ê Ï μ μ ² μé Ô Ö ÒÌ Î É Í, ÊÐ Ì Ö μ μ. Š μ ² Õ, - ± Éμ μ ³ Ì ±, ±μéμ Ö μ ² μ³ Õ μ ÖÉ ²μ± ² μ μ μ Ô² ±É μ, ²μ μé μ Ò ² μ Ö, μ μ Ò ±² Î ± ³ ±, Ò² μ² μ ÉÓÕ μ É μ ² Ò, ³ É ³ É Î ± Ëμ ³ ² ³, Ò μ μ³, É ² μ³ μ ÉÓ Ë ±.

3 ³μ ² μ É μ ±² Î ±μ Ë ± : ³ Éμ Î ± μ μ Ì É Ô² ±É μ ²μ μ μ³ Éμ²± μ μéμ μ Éμ³ ³ μ μ μ : - ʲÓÉ Éμ É μ É Î ± Ì ÒÎ ² μöé μ É Ì É ²Ö ÒÌ É μ ± É ± ( ²Ó μ ± Ê μ μ ) Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ Ò³ Ô± ³ É ( μ μ. 1 μéò [4]) ³. 1, ³ É ³Ò μí Ó³ ÎÊ É É ² ± Ëμ ³ μ ÉÒ Ô² ±- É μ Ô± ³ É ²Ó Ò Éμα Î É±μ ²μ É Ö É μ É Î ±ÊÕ ± ÊÕ [12], Éμ²Ó É ²Ó ÊÕ μ ² É ± Ì Ô μéμ 1. ±²ÕÎ μ ²Ó μ ± É ± Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ Ò²μ μ³μ μ É μ ³ ʲÓÉ Éμ ÒÎ ² [13] Ô É Î ±μ μ ±É Ô² ±É μ μ, Ò ÒÌ μéμ ³ Éμ³μ ² Ö, ²Ö ÊÌ ± Ì Ëμ ³ ±μ²² ±É μ μ Ö ÊÌ Ô² ±É μ μ ² Ö, É.. ± Ê μ μ μ ²Ó- μ μ, Ò³ Ô± ³ É [14]. 1 ² μ ³μ ² μ Éμ²± μ Ö μéμ (Ô² ±É μ ) Éμ³μ³ μ μ μ μ μ ÓÕÉμ μ ±μ ³ ± É ²Ö É É Ê. μ μ É μ ÉÓ É ÓÕÉμ μ ± Ì Ê Ö Ö ²Ö Ì É Ì Î É Í, ÊÎ É ÊÕÐ Ì Éμ²± μ. Î ³ ÔÉ Ì Î É Í, Ô² ±É μ μéμ, Î ²Ó μ ³μ Ö Ò ÕÉ μ²ó Éμ³ -³ Ï, É ÉÓÖ Î É Í, Ìμ ÖÐ Ö ±μ Î μ É ± ³ Ï, É μ²ó Ö. Éμ Ò ÉÓ ³ Ï Ó, ³Ò μ² Ò ÉÓ Î Ô Ö Ê ²μ μ μ ³μ³ É Ö μ μ Ô² ±É μ. μ ±μ²ó±ê Ô Ö Ö Ô² ±É μ Éμ³ μ μ μ Ö ²Ö É Ö μ É μ ³ μ ² - Î μ, μ 13,6 Ô, μ ² μ Ò³ Éμ³ μ ±É μ ±μ Ê ²μ μ ³μ³ É Éμ³ μ μ μ μ μ μ³ μ ÉμÖ Ê²Õ, ³ É ³ Ö Î Éμ²± μ Ö Í ²μ³ É μ μ μ ².

4 406 μ ˆ.., Š ²². ± ³ μ μ³, Ò² ±μ Í Ê É μ ² É ± É ± Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ Å ²Ó Ò. ² Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ É μ, É.. É Ò Î ²Ó Ò Ê ²μ- Ö Î Éμ²± μ Ö, Éμ ²Õ μ ÔËË ±É Éμ²± μ Ö, μ μ ³Ò Ö μ Î É Í - Ö μ³, μ³ ÊÕÐ Éμ³, ³μ É ÒÉÓ ² ±μ ÒÎ ² μ ± ³ Î ² Ò³ Ï ³ ÓÕÉμ μ ±μ μ Ê Ö Ö ²Ö Ì Î É Í, ÊÎ É ÊÕÐ Ì Éμ²± μ.. 2 Ò Ê²ÓÉ ÉÒ É ± Ì ÒÎ ² [15,16] ²Ö Ô± - ³ Éμ μ μ Í Éμ³ μ μ μ μ μ Ô² ±É μ Ò³ ( μéμ Ò³) Ê μ³ Ï μ±μ³ μ Ô ²Ö ÒÌ Ô± ³ Éμ [17, 18]. Éμ Ê É ²Ó Ï μ ² É μ É Î ± Ì ÒÎ ² Ô± ³ É ²Ó Ò³ Ò³ 1 Ö ²Ö É Ö Ö ± ³ μ± É ²Ó- É μ³ ±μ ±É μ É μ μ ±² Î ±μ μ μ Ìμ. ËË ±É μ ÉÓ Ò μ± μ ³μ - μ É ±² Î ±μ É μ ²Ö É É Í Ô± ³ É ²Ó ÒÌ Ê²ÓÉ Éμ Éμ³ ÒÌ Éμ²± μ ² ±μ ÉÓ ² ÊÕÐ ³ ³.. 2. ˆμ Í Ö Éμ³ μ μ μ Ô² ±É μ Ò³ ( μéμ Ò³) Ê μ³ ( μ μ. 2, μéò [4]). 3 É ² Ò Ê²ÓÉ ÉÒ μ Ö Õ ±μô É Î ± Ì Ô² ±É μ μ Éμ³ Ì μ μ Ò³ ÒÌ Ô± ³ Éμ [19Ä21]. É μ ±, μ²ó Ê ³Ò ÔÉ Ì Ô± ³ É Ì, ² Î ² Ó μ ² Î ÉÊ Ò É ±Éμ δ Å μ ʱ Ò Ê ±. Š ± ³, ʲÓÉ ÉÒ Ô± ³ Éμ Ö μ ÖÉ μé ² Î Ò δ. ± ³, ÎÉμ Ô± ³ É ²Ó Ò Éμα Î É±μ ² ² É μ É Î ± ± Ò [4], μ²ê- Î Ò μ ±μ ³ ±² Î ±μ ³ ±, ±μéμ Ò μé² Î μé ± Éμ μ ³ Ì ± ÊÎ ÉÒ ÕÉ ² Î Ê δ, Å Ö μ ³ÊÐ É μ ±² Î ±μ μ É μ É Î ±μ μ μ Ìμ, Éμ μ Œ. ƒ Ò ± ³ Éμ³ μ Ë ±. ƒμ μ Ö μ É μ É ÔËË ±É μ É ±² Î ±μ ³ ± ³ ± μ³, Ê μé³ É ³, ÎÉμ μ μ μ² ² ÉμÎ μ μ ÉÓ Ê ÊÕ μ Í Õ μ Ê Éμ³μ ³μ² ±Ê², ÔËË ±É ³ ÊÔ ²Ò - - ²Ó, Éμ³ Ò ³ É ³ 1 μ ±μ²ó±ê Î Éμ²± μ É μ μ μ ² ² μ ɳ É μ É Î ± Ì ÒÎ ² μ É ± ±μ μ-² μ μ μ μî μ μ ³ É, ²Ö Éμ μ ÎÉμ Ò μ ÉÓ ²μ ÊÕ É μ Õ, μ É ÉμÎ μ Ö Ô± ³ É ²Ó Ò³ ʲÓÉ É ³ É μ Éμα, É.. ²Ö μé ²Ó μ μ Ô μ³ ÊÕÐ Î É ÍÒ ±μéμ μ³ μ ² μ³ Ô± ³ É.

5 ³μ ² μ É μ ±² Î ±μ Ë ± : ³ Éμ Î ± μ μ Ö ±μô É Î ± Ì Ô² ±É μ μ Éμ³ Ì μ ( μ μ. 3, μéò [4]) Éμ³ ÒÌ Ô É Î ± Ì Ê μ ³ μ μ Ê μ ( ³. [2Ä5] Í É Ê ³Ò É ³ μéò Œ. ƒ Ò ±μ μ, É ± [22] [23]). ɱ ÒÉ ²Ó μ ± É ± Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ ʱ ²μ ÊÉÓ ± μ Õ - É É ²Ó μ ± É μ, ²Ó μ (Ë Î ±μ ) ³μ ² Éμ³ ( ³., ³, [24]). ÔÉμ³ ÊÉ, ³ Ö μ ³ É Ò ³ É Ò μ É Ô² ±É μ μ μéμ μ, μ Ò²μ μ Ìμ ³μ Ï ÉÓ ±² Î ±ÊÕ Ô² ±É μ ³ ±Ê Å ±²ÕÎ ÉÓ É μ Õ Ô ² μ ± Ê Ö Ö, ±μéμ Ò μ Ò ÕÉ μ Ð ÕÐ Ì Ö É ². ÔÉμ³ μ± ²μ Ó, ÎÉμ ³ ² Ò³ ³ Ö³ μ É Í μ μ μ Ô² ±- É μ - Í É ²Ó μ μ Ì ±É ³ É μ μ ³μ É Ö ³μ μ Ö ²ÊÎ ÎÓ É μ É ± Ò ³μ³ ² ɱμ μ μ ±μ. - É ²Ó Ò ² μ Ð μ ²ÊÎ Ö Ö Ô² ±É μ ± μ μ μ³ ± Ö Ê ( μ Ò Õ Œ. ƒ Ò ±μ μ Å ± μ μ μ³ Ö μ; ²μ ÊÕ ³ ³μ ²Ó Éμ³ μ ² ³μ ²ÓÕ μ μ μ μ Ö: Free-Fall Atomic Model) ² ± ±²ÕÎ Õ, ÎÉμ Éμ³ Å ² ±μ É É Î ± Ï μμ Ò, μ μ μ - Ò μ Ñ ±É Ìμ μïμ μî Î μ Ê ²μ μ μ³ É, μ ²ÖÕÐ Ö ²Ó Ò³ ÊΠɱ ³ μ ÉÒ Éμ³ μ μ Ô² ±É μ. ÉμÖ μé Ö μ Ö ± ±μ³ Éμ μ ±μ ² Ò μ² Ò, ±É μ μö ²Ö É Ö É μ μ μ ³ É μ μ μ²ö Ô² ±É μ, Ô² ±É μ, ²Ó μ ² ÕÐ Ö ± Ö Ê, Ò É μ ³ Ö É ² Ö Î É ÉÓ Ö μ É μ - Ë Õ Éμ³. Éμ³ μ μ μ μ μ μ³ Ô É Î ±μ³ μ ÉμÖ ( μ Ì μ μ Ê ÒÌ μ ÉμÖ ÖÌ Ê² Ò³ Ê ²μ Ò³ ³μ³ Éμ³) Ô² ±É μ É Ö μ ²μ ±μ μ É, É Ò μé Ö Ó μé Ö, ²Ó Ò ÊΠɱ É ±Éμ ±²μ Ò Ê ± Ê Ê ÉμÎ μ μ Ê ²μ³ 120. (ˆ É μ ² Êα Éμ³μ μ μ μ, μìμ- ÖÐ μ Î ³ É μ μ², ÉÓ ² É ²μ ±μ μ³ É Éμ³ μ μ μ μ ²Ó μ ± É ±.) É ³ É ± Ö Éμ³ Ö Ë ± μ μ μ Ò É ² μ²ó Ô² ±É μ ± ± ÉμÎ- ± ³³ É μ. ±, ³, ² μ± É μ É μ μ Éμ³ ³ É Ö

6 408 μ ˆ.., Š ²². Ê μ Éμ³, Éμ ²Ó Ò ÊΠɱ É ±Éμ Ô² ±É μ (±μéμ Ò μ Ð É Ö ± Ìμ μ Éμα μ ² ÊÌ, É Ì, Î ÉÒ Ì Ö μé Ö ) ±²μ Ò Ê ± Ê Ê μ Ê ² ³ 90, , ±μéμ Ò, ± ± É μ, Ö ²ÖÕÉ Ö ËÊ ³ É ²Ó Ò³ Ê ² ³ É μì ³. ± μ ²²Õ É μ μ ± [2] Ò ± μî Ò ± É Ò ±μ²² ±- É μ μ Ö Ô² ±É μ μ ± μ ²Ó μ Ï É±, Í É μ μ³ μ É É ±Ê Î ±μ Ï É± Ê Ì ²ÊÎ ÖÌ. μ μ Ò ² ±μ²² ±É μ μ Ö ÊÌ Ô² ±É μ μ ±Ê²μ μ ±μ³ μ² Ö μ± ², ÎÉμ μ É, ±μéμ Ö ³μ É É ²ÖÉÓ Ô² ±É μ μ Éμ³ ² Ö, Ô² ±É μ Ò ² ÕÉ Ö É ±μ ÉμÖ, ±μ Ê ²Ó Ö ÉÓ - μ Ò³ ³ É Ò³ ³μ É ³, É μ Õ μ Ìμ ³μ É μ Ò ³ É- Ò Ê Ô² ±É μ. ÔÉμ³ Ò²μ μ± μ, ÎÉμ ²μ ²Ó Ö Ëμ ³ Ô² ±É μ μ μ ÉÒ ÎÊ É É ²Ó ± Î Õ ³ É μ μ Ê Ô² ±É μ. Éμ É μé³ É ÉÓ, ÎÉμ ³μ ²Ó Éμ³ ² Ö, ²μ Ö Œ. ƒ Ò ± ³, μ ÑÖ ² É Ò μ É ² Ö. Ö Ö, Î É Ö μ ÔÉμ ³μ ², ÉμÎ μ μ ² Ô Ë μ μ μ Ìμ ÌÉ ±ÊÎ μ ÉμÖ 1. ² Ò² ²μ É É Ö ² μ, Í ² Ö μé±ê μ Î ±μ É ³Ò Ô² ³ Éμ, μ Ð μ² ÊÕ Ëμ ³ Í Õ μ ³ Ì Ëμ ³ μ É Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ, Å ² μ Ô² ±É μ μ É Ê±ÉÊ Ò ³ μ μô² ±É μ ÒÌ Éμ³μ. Œ. ƒ Ò ± μ Î ± ², ÎÉμ ² Ö Î É μ Å ÒÖ ÉÓ, ± ±μ Ò ±μ É ÉÒ Ö, μ ²ÖÕÐ ÊÉ μ Ö μ± Éμ³, ±μéμ Ò μ² Í É μ- Ö É ±μ Î ÊÕ É Õ Ô μ²õí ²ÊÎ Ö Éμ³. Ï ÔÉμ Î μ μ ÊÐ É ²Ö² μ²êé μ É Î ± ³ ÊÉ ³ Å ² ÊÖ Ê²ÓÉ ÉÒ ³ μ³μðóõ ³ É ³ É Î - ±μ μ Ëμ ³ ² ³, Éμ μ μ μ É ÒÌ ±μ μ ±² Î ±μ Ë ±, É Ì ³ÒÌ, ±μéμ Ò μ μ²ó μ ² ²Ö μ Ö Ö Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ. ÔÉμ³ ÊÉ ³ Ò²μ Ê É μ ² μ, ÎÉμ ³μ ²Ó μ μ μ μ Ö ²Ö Éμ³ μ μ μ²μî± Ö ²Ö- É Ö Ó³ ÔËË ±É Ò³ É Ê³ Éμ³ É μ É Î ±μ³ ² ² Î ÒÌ Éμ³ ÒÌ Ö ². Î É μ É, ϲ μ Éμ Ï É Ö ± Éμ³ μ Ë ± : ± ± Ô² ±É μ Ò Ï Ì μ μ²μî ± ³μ ÊÉ Ô± μ ÉÓ Ô² ±É μ Ò ÊÉ Ì μ μ²μî ±? ÔÉμ³ ÊÉ μ μé± Ò² ³ ±Ê ³μ² ±Ê²Ö μ Ö, É ± Ë Î ± ³ Ì ³Ò ³ μ Ì μ É Ð É Ö ² ³, Ö Ò ³ Ô² ±É μ μ. - ³, ³ μ Ô² ±É μ μ³ Ö μ μ É ±Ê É Î ± Ì μ² É ²μ Î É ÒÌ É ² Ì, ³ μ Ô² ±É μ, Ò É μ ÊÐ Ö ³ Ê μ ³ Ö ³, μ Ê- ²μ ² É Ô Õ Ê² ÒÌ ±μ² Ï É±. Éμ³ Ö ³μ ²Ó μ μ μ μ Ö μé É ², μ É Ï Ö μé± ÒÉÒ³ μ μ Éμ³ μ Ë ± ³μ² ±Ê²Ö μ Ì ³ : ± ± ³ μ μ³ ±μ μé±μ É ÊÕÐ Ö ² μ μ μ ³ É μ μ μ²ö ( Éμ³ ÒÌ ÉμÖ ÖÌ ² Î ±μ²ó±μ μ Ö ±μ ³ ÓÏ, Î ³ ² Î ±Ê²μ μ ±μ ²Ò) ³μ É ±μ É μ² μ ÉÓ Ëμ ³ μ É ÓÕ ²Ö Physics World ( Ê É 2005.,. 12) μ ² ± ² Ê É.. ÉÉ μ ÑÖ Ö², why quantum mechanics' days may be numberedª, that quantum mechanics may be replaced by a ªmacrorealisticª theoryª, É.. μî ³Ê ± Éμ μ ³ Ì ± ³μ ÊÉ ÒÉÓ μîé Ò, ÎÉμ ± Éμ Ö ³ Ì ± ³μ É ÒÉÓ ³ ³ ± μ ² É Î μ ª É μ. ³ É ³, ÎÉμ.. ÉÉ, É Ò ± ± ³ μ μ ² É μ Ë ± ± Ì É ³ ÉÊ, Ê μ Éμ ² Ö μ ² ±μ ³ pioneering contributions to the theory of superconductors and superuidsª ( μ ± ±² Ò É μ Õ Ì μ μ ±μ ÌÉ - ±ÊÎ Ì ±μ É ), Ô² ±É μ Ö Ê ² ± Í Ö μ ³μ ² Éμ³ ² Ö, ²μ Ö Œ. ƒ Ò ± ³ (ˆ É - ÉÊÉ Ö ÒÌ μ ² ³ ( ±- É μí±, μ²óï ), ªgryzinski/helium%20atom%20html.htm) Ò² Ï μ±μ μ ÉÊ ±μ Í 1990-Ì Ä Î ² 2000-Ì. (É Ó ³.

7 ³μ ² μ É μ ±² Î ±μ Ë ± : ³ Éμ Î ± μ μ 409 ²μ Éμ³ ÒÌ μ μ²μî ± ³μ² ±Ê²Ö ÒÌ É ³? Éμ³ Ö ³μ ²Ó μ μ μ μ Ö Ï ² ÔÉμÉ μ μ, μ±, ÎÉμ Ô² ±É μ ² É μ ² Ò μ Î Ö Ê ²μ Ò ² Ö ²Ó μ ² ÒÌ ³ Éμ μ ÉÒ Ô² ±É μ É ± ³ μ μ³ ±μ É μ² Ê É ²μ ²Ó ÊÕ Ëμ ³Ê Éμ³ [25]. ³ É Ö Ë Î ± ³Ò ² É μ μ μμé μï Ö μ ²Ö λ = h/m e v, λ Å ² μ² Ò μ ²Ö ²Ö Ô² ±É μ ; m e Å ³ Ô² ±É μ ; v Å ±μ- μ ÉÓ Ô² ±É μ, Œ. ƒ Ò ± ²μ ² μ Éʲ É μ [5, 26], ±μéμ Ò Ëμ - ³ ²Ó μ ³μ É ÒÉÓ ± ² Ë Í μ ± ± ËË Í ²Ó Ò Ô± ² É μμé μï Ö μ ²Ö. μ ² μ ÔÉμ³Ê μ Éʲ ÉÊ μ μ μ μ ÉÊ É ²Ó μ Ô² ±É μ μ μ μ É Ö Í μ μ μ μ ±μ μ ÉÓÕ Í ω, μ μ Í μ ²Ó- μ ± É Î ±μ Ô Ô² ±É μ E kin. ÔÉμ³ μ ² μìμ Ö É Í λ μ Ö μ Ó Ô² ±É μ μ Ð É Ö ± μ Ìμ μ μ É Í. ± ÎÉμ μ μ ³Ê Ë Î ±μ³ê μ Õ μμé μï, μ Éʲ μ μ. μ ² ³, É ³ É- ± Ëμ ³Ê² μ Ò Œ. ƒ Ò ± ³ ±μ Ö ²Ö Ó³ ² Î ÕÉ Ö: ±μ É ²ÖÍ μ μ Í ƒ Ò ±μ μ Éμ²Ó±μ ± Ò² Ë Î ±ÊÕ ÊÉÓ ² Ò μ² Ò μ ²Ö, μ, ÊÎ ÉÒ Ö μ²ó Ò ³ É Ò ³μ³ É Ô² ±É μ, ³ É ² μ- ² μ É ± Ò ³μ μ² μ μ μ² Å ÔÉμ Ô² ±É μ³ É μ μ² Í ÊÕÐ μ ³ É μ μ μ²ö μ, μ Ô² ±É Î ± Ö ±μ³ μ É dμ E s = 1 dt r dμ c r 3, dt = μ ω, ω =2E kin / ; c Å ±μ μ ÉÓ É ( ³. [5, c. 25]). ³ ± μ ±μ Î ± Ì μ²öì, É.. μ²öì ³ μ³ ³ μ μ μ²óï, Î ³ ² μ² Ò μ ²Ö, μ Î ± ³ ÖÕÐ Ö μ μ Ô² ±É Î ±μ μ² É ± ±μ μ². Ê ÖÌ Ö Ô² ±É μ μ Ò ±μ² É ²Ó Ò Î², Ê Ò μ μ²óïμ³ê ÉμÖ Õ, Î É. ±μ ³ ± μ ±μ Î ± Ì μ²öì ÔÉμÉ Î² ³μ É ³ É μ μ ³ ÖÉÓ É ±Éμ Õ Ö Ô² ±É μ, Î É μ É μ²óï Ì ±μ μ ÉÖÌ, v c. ² ±Í ÖÌ μ Éμ³ μ Ë ± [5] ± É Î ± μ ² μ Ô± ³ É ²Ó Ö μ μ ± Éμ μ-³ Ì Î ± Ì É ². Î É μ É μ± μ, ÎÉμ ²Õ ÕÐ - Ö μ ÒÉ Ì μ Ö Õ Î É Í ( Éμ³ Î ² ËμÉμ μ ) ² Ö ÒÌ Î - É Í, μ³ ÕÐ É Ë Í μ Ò ² Ë ±Í μ Ò ± É ±, ±μéμ Ò ³ ÕÉ μ² μ ÊÕ μ Ê, Ö ²ÖÕÉ Ö ² É ³ μ² μ μ μ Ò Î É Í, Ì ³μ - É Ö Ö ³, Ìμ ÖÐ ³ Ö ÕÐ μ Ì μ É, ³. É ± [26]. ³ É ³, ÎÉμ.. Ì [27] ² Œ. ƒ Ò ± ³ É ²Ó μ μ ² μ ² ʲÓÉ ÉÒ - É ÒÌ Ô± ³ Éμ Š.. Ô μ, ±μéμ Ò ³ É.. μ³ μ μ³ μ²êî ² μ ² ±ÊÕ ³ Õ μ Ë ± μé± ÒÉ Ë ±Í Ô² ±É μ μ ± - É ²² Ì. ÎÓ É μ Ö Ô² ±É μ μ μ² ± É ²² Î ±μ ± ² μ ² - É ± (Š.. Ô μ Š. ŠÔ ³, 1921Ä1923.) ± É ²² ± ²Ö (Š.. Ô μ. ³, 1927.). Š ± É μ, μ ÒÉ Ô μ ³ μï ² Éμ Õ Ë ± ± ± μ μ ÒÌ Ö³ÒÌ Ô± ³ É ²Ó ÒÌ μ± É ²Ó É ²Ó μ É μ²μ ± Éμ μ ³ Ì ±. ±μ ³μ³ ², ± ± μ± ² ±² Î ± ÊÎ É ³μ É Ö ÕÐ Ì Ö Ô² ±É μ μ Ô² ±É Î ± ³ Ö ³, Ìμ ÖÐ ³ Ö

8 410 μ ˆ.., Š ²². ± ² μ ± É ²² Î ±μ μ Ì μ É, μ²μ μ μ² μ μ μ Î É Í É ± ±μ μ Ìμ ³μ É. Œμ μ ± ÉÓ, ÎÉμ Ë ±μ ²μ ²Ê Î Éμ Ï Ìμ É μ ʲÓ- É Éμ μ Ö Õ Ô² ±É μ μ ± É ²² Î ±μ μ Ì μ É Ë ±Í μ Ò³ É Ë Í μ Ò³ ± É ± ³. ˆ μ μ Î É ², ÎÉμ ² ² Ô² ±É μ μ μ Ê É Ìμ É μ Ê ²μ ³ ʲÓË Ä Ô, Éμ ÔÉμ μ± Ò É μ² μ ÊÕ μ Ê Ô² ±É μ μ, É.. Ò²μ ² μ É ± Ò ³μ ²μ Î ±μ Ê³μ ±²ÕÎ. ±μ Ê μé ² ²μ Ê μμé É É ÊÕÐ Ö μ Éμ μ μ ÉÓ. Š ± ² Ê ± ²μ ±.. ÊÉ±μ ±, ²ÊÎÏ É μ μé μ Ï μ É ²μ Î ±μ μ Ê³μ ±²ÕÎ - Ö μ Éμ É μ ± μ μ Ö, ±μéμ μ³ μ μ ÊÉ É Ö (Í É. μ [28, c. 38]). Š Î ÉÓÕ, ³ μ ÔÉμ Ò²μ ² μ μ ³Ö. Ï Ö μ μéμ ±Ê ²Ö μ Ê Ö μ μ μ Ô² ³ É μ É É μ, Ê μ³ö ³, ÎÉμ É ³ É ± Ö Éμ³ Ö Ë ± Ò É ² ËÊ ³ É ²Ó ÊÕ μ²ó - μéò. ƒ. É μ É É Í Ê Ö ± ± ËË Í ²Ó μ μ Ê Ö, ±μéμ μ μ ²Ö É Ê Éμ Î Ò Ö. Š ± μì ±É μ ² μ ʲÓ- É É ³. ƒ. É, ²μ μé μ Ê Éμ Î ÒÌ É É ²Ó ÒÌ μ É É Ò³ Í É ³ μ ³ μ Ë ± Å ² ³ ± Éμ Ö [29, c. 260]. ˆ Éμ Ö μö ² Ö ÔÉμ μéò ( 1929.) É É ² Ò É ÉÓ μ μ μ Éμ μ [30]. Š É É, ³. μ μ²ó μ ± É Î ± μé μ ² Ö ± μ μ ³ ± Éμ μ-³ Ì Î ±μ É μ ² Î ²Ó μ É μ μï μî μ μí - É Î ±μ ±μ Í Í Éμ² ³ Ö ( ³. μ ³ Éμ Î ±ÊÕ É ÉÓÕ [31]). 2. ˆ Œ. ƒ ˆ Š ƒ ˆ.. ˆ œ ³ μ Ê ³ÒÌ μ Ìμ μ Éμ Ò Î É ÕÉ Í ² μμ Ò³ μ³ ÉÓ μ μ ³ Éμ Î ±μ ±²ÕÎ. ÏÉ, Ëμ ³Ê² μ μ ³ μ ±μ ² ±Í, μ ÖÐ μ ³ Éμ Ê É μ É Î ±μ Ë ± : Pure logical thinking can give us no knowledge whatsoever of the world of experience; all knowledge about reality begins with experience and terminates in it. Conclusions obtained by purely rational processes are, so far as Reality is concerned, entirely empty.... Experience of course remains the sole criterion of the serviceability of mathematical construction for physics 1 [32, c. 164, 167]. Í ²Ó Ö Í μ Ìμ ± μ μ³ê Éμ³Ê μ μ Ê: Ÿ ²Ö É Ö ² - É μ Ô² ³ É μ Î É Í? Å ± Œ. ƒ Ò ±μ μ [2] μé.. ²Ó [1] μ ²Ö É Ö μé μï ³ Éμ μ ± Ô³ Î ±μ³ê ³ Ê Í ²μ³, μ Ì É ² ³ μ Ô² ±É μ μ É Ê±ÉÊ Éμ³ μ μ ³. Œ. ƒ Ò ± ³ É É Ò μ μ ËÊ ³ É É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ±, ±μéμ Ò Ò² Éμ É ² Ò ÊÐ ³ ²... ²Ó μ Éμ ± ± Ò μ Ð É Ö ± - É ² Ö³ ±² Î ±μ Ô² ±É μ ³ ±, μ ±μ Ï Ö É μμé É É 1 μ : Éμ ²μ Î ±μ ³Òϲ ³μ É ÉÓ ³ ± ±μ μ Ö Ô³ Î ±μ μ ³ ; μ ²Ó μ É Ìμ É μ ÒÉ μ Ð É Ö μ. μ²μ Ö, μ²êî Ò Î Éμ ʳ Ò³ - ³ ³, Ì É É ²Ó μ ÉÓÕ μ± Ò ÕÉ Ö μ Ï μ Ê ÉÒ³.... ÒÉ, ±μ Î μ, μ É É Ö É Ò³ ± É ³ μ μ É ³ É ³ É Î ± Ì ±μ É Ê±Í Ë ±.

9 ³μ ² μ É μ ±² Î ±μ Ë ± : ³ Éμ Î ± μ μ 411 Ê É Ò³ ² Ö³ Éμ³ μ μ ³, ÊÎ ÉÒ É μ μ μ μ É, μé± ÒÉÒÌ - É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ±μ. Éμα Ö μ É É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ± μ Ê ÕÐ Ö μ- μ μ É Ê±ÉÊ É μ Í ² μμ μ ³ É ÉÓ Ö ±²ÕÎ Ò³ μ μ μ³ μ μ É Éμ³ ÒÌ Ö. ±, Œ. ƒ Ò ± Ìμ É μ ÒÌ Ô± ³ É ²Ó ÒÌ Ë ±Éμ, ± ±μ Ò³ Ö ²ÖÕÉ Ö ² ÊÕÐ : Ô² ±É Î ± Ö Ö Q É ²Ö É μ μ Í ²μ ± É μ Ô² ³ É μ μ - Ö e: Q = Ze, Z =1, 2, 3,...; ³ Ö m ÉμÎ μ ÉÓÕ μ ÖÉÒÌ μ² μí É É ²Ö É Í ²μ ± É μ ³ Ò μéμ m p : m = Am p, A =1, 2, 3,...; ³ μ μ Î ²μ A ² É ²Ó μ μ²óï, Î ³ Éμ³ Ò μ³ Z. ˆ ÔÉ Ì ÒÌ. Ëμ μ ³Ö ² ² Ò μ, ÎÉμ Éμ³ μ Ö μ É - ²Ö É μ μ μ μéμ μ Ô² ±É μ μ, Î ³ ³ μ μ Î ²μ A μ ²Ö É Î ²μ μéμ μ, μ ÉÓ Éμ³ μ μ μ³ Z ³ μ μ μ Î ² A μ ²Ö É Î ²μ Ô² ±- É μ μ, Ìμ ÖÐ Ì Ö μ³ Ö Å É ± Ö ³μ ²Ó Ö Ò² ³ ²μ μ ÔÉ É É Ö Ö Ëμ μ É μ Éμ³ μ μ Ö Ò² μ É ² μ μ³ μ ² μé± ÒÉ Ö. Ô ±μ³ É μ. ³μÉ Ö Éμ, ÎÉμ - É μ μ μ μ³ μ ÉμÖ ÊÐ É Ê É ( μ μ ² ³ Ò³ Î (880,3 ± 1,1) μ É Ö μéμ, Ô² ±É μ É É μ), É μ Î É É Ö Ô² ³ É μ Î É Í. ²μ Éμ³, ÎÉμ Î É ÉÓ É μ μ ÉμÖÐ ³ μéμ Ô² ±É μ ÖÉ É μ- ² μ ³ ³Ò Éμ ± ± μ μ² ³Ò Ô± ³ É ²Ó Ò Ë ±É Î μ Ö É μ ³ É μ μ ³μ³ É Ô² ±É μ, ±μéμ Ò μîé É μ Ö ± μ²óï, Î ³ ³ - É Ò ³μ³ É μéμ, É μ. ±μ ÔÉμÉ Ë ±É ± ± ʳ É μé É - ² Ö É μ ± ± É ³Ò μéμ + Ô² ±É μ É Ö É μõ ²Ê, ² ³Ò μ ³μÉ ³ ÔÉÊ É ³Ê Éμα Ö μ É μé ²Ó ÒÌ Î É Í, Éμα Ö Ö - μ μ μ ÉμÖ Ö ÊÌ μ ±μ μ, μ É ±μéμ ÒÌ Ò É ² É ³ É ± Ö Éμ³ Ö. 4. μ É É μ : ² Å Í Ö Ô² ±É μ (ÎÉμ Ò μ Í Ô² ±É μ Ò²μ ²Ö Ò³, Ê μ² θ s μ μ μ ³ ÓÏ ³, Î ³ μ ³μ É ÒÉÓ ³μ³ ² Å ² ± ³ ±90, É ± ³ μ μ ); Å Ô² ±É Î ±μ μ² É μ, μ μ Í Ìμ ÖÐ μ μ μ É Ô² ±É μ ( μ μ Ò Ê ± ± [2] μ )

10 412 μ ˆ.., Š ²². Ë ±, Å μéμ Ô² ±É μ, Ö ÒÌ ³ Ê μ μ ³ É Ò³ ² ³. Ó - Í É ²Ó Ò ²Ò, ÊÐ μ Î ²μ ³ É ³ μéμ Ô² ±É μ, Ò Ò ÕÉ Í Õ μ Ì Î É Í, Ê μ ³ μ É ÕÉ Ö Éμ²Ó±μ μ É ²ÖÕÐ ³ É μ μ ³μ³ É, ²² ²Ó Ò μ Í ( ³.. 4, ² ). Œ. ƒ Ò ± Ê μ Î ± ², ÎÉμ Î μ ³ É μ μ ³μ³ É Ô² ±É μ Î É Í Å É Ö μ ³μ μ ÉÓ μ ÑÖ Ö ÔÉμ μ Ê É ²Ó μ μ Ô± - ³ É ²Ó μ μ Ë ±É μé ÊÉ É Ö ³ É μ μ ³μ³ É Ô² ±É μ É μ. É - ³Ö Ó μ ÑÖ ÉÓ Ë ±É ÊÉÓ Ö ± É É μ Ëμ μ μ É μ - μ É μ, Ê μ ³ ÉÓ Ê, ÎÉμ ³ Ò Ö μ Ö ± Ô² ±É Î ±μ μ Ê Ô² ±É μ ³ É μ μ Ê μéμ, É ± ÎÉμ μ ÖÉ ÉμÎ Î μ Î É ÍÒ ÔÉ Ì Ê ÖÌ ³ ³μ. Éμ μ ÌμÉÖ Ò Éμ μ, ÎÉμ ÉμÖ μ Ö ± Ô² ±- É Î ±μ μ Ê Ô² ±É μ, ± ± ÔÉμ ÒÉ ± É Ëμ ³Ê²Ò, μ [2, c. 137], ( ) 1 E rot =2 2 ω = μ pμ e rpe 3 (ŝ p ŝ e 3(ŝ p ˆr pe )(ŝ e ˆr pe )) ( Ó μ²ó ÊÕÉ Ö μ μ Î Ö, ÖÉÒ. 4), ± É Î ± Ö Ô Ö Ð É ²Ó- μ μ Ö μéμ Ô² ±É μ Éμ μ ³μ μ μ Ö ±, ÎÉμ Ô Ö β-. ± ³ μ μ³, μ ÑÖ Î μ É μ ³ É μ μ ³μ³ É Ô² ±É μ μ μ μ ÒÌ É É ÒÌ ±²ÕÎ μ Ô² ±É μ É μ É ² É μ Ê Ô² ±É μ ³ É Ò ³μ³ É μé ÊÉ É Ê É, ± ± ÔÉμ μ Éʲ μ μ [1],, μ² Éμ μ, Î É ÍÒ ³ É ÕÉ Ö ± ± ÉμÎ Î Ò Ê ²μ ÖÌ, ±μ μ ÖÉ ÉμÎ Î μ Î É ÍÒ ²Ö Ì ³ ³μ, Œ. ƒ Ò ± ² Ê É μ É, ±μéμ- Ò³ μ² μ ² ÉÓ ³ É ³ Ö ³ É ³ ÊÌ μ ±μ μ, μéμ Ô² ±- É μ, Ö ÒÌ ³ É Ò³ ² ³, ËÊ ³ É É ² É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ±. ±, μ μ μ Î ± É, ÎÉμ ² Î Í É ³ μéμ + Ô² ±É μ Ö ²Ö É Ö ÉμÎ ±μ³ Ô² ±É Î ±μ μ μ²ö, ±μéμ μ μ μé ²Ó μ μéμ, Ô² ±É μ ³ ÕÉ, Å Ô² ±É μ³ É μ μ μ²ö Ð ÕÐ μ Ö ³ É ( ³.. 4, ). ² ±É Î ± Ö μ É ²ÖÕÐ Ö ÔÉμ μ μ²ö μ Ò É Ö Ëμ ³Ê²μ E n = 1 [ [μ c e ω e ] r ] μ p μ e r 3, ω e = s p rpe 3 cos θ e. ± ÎÉμ ³μ μ μ ÉÓ, ÎÉμ Éμ³ μ Ö μ ± ± É ³ Ö ÒÌ ³ Î ÒÌ Î É Í, Ìμ ÖÐ Ì Ö ³ Î ±μ³ μ, ³ É μ É μ ³ μ Ô² ±- É Î ±μ μ². É É ²Ó μ, μ Ò Ì ±É Ö Ö É μ μ Ö Ì ( ³. ) μ É É ÊÉ É Ô² ±É Î ±μ³ μ² Ö ³ μ μ É - ²ÖÕÐ. ², É, É É μ, Ê μ ± ÕÐ μ μ μ : μ Ìμ ³μ ² - É ² μ Ö ÒÌ ² Ì, Ó μ μ Ò²μ Ö μ É ² ³ μ É μ ± ± μ Ô² ³ É μ Î É Í? Å [2] μ Ê É Ö ³μ É É μ μ Ö μ³. ³ É Ö ³μ É É μ Ö μ³ μμ Ð Ð É μ³, Œ. ƒ Ò ± μ É Ö Ë ±É É ²ÖÍ μ μ Í μ μ μ É μ (ω n ), ±μéμ Ö Ö- ± É Î ±μ Ô É μ En kin ² ÊÕÐ ³ μ μ³ ( ³.. 1): ω n = 2Ekin n.

11 ³μ ² μ É μ ±² Î ±μ Ë ± : ³ Éμ Î ± μ μ 413 ± Î É ³ [2,. 138,. 5] ± Ö Î Ö Ö Ö É μ- μ Ö Ì Ò. μ Ò ± ÔÉμ ± μ, μμé É É ÊÕÐ μ ² μ³ê μ Ê Î ÉμÉ ( Ì ³μ ±) ³ μ μ É ²ÖÕÐ Ô² ±É Î ±μ μ μ²ö Ö, Ö ²ÖÕÉ Ö Ö³Ò³ μ É ³ Éμ μ, ÎÉμ É μ ³ É ³ μ Ô² ±É Î ±μ μ², Î ÉμÉ ±μéμ μ μ μ ²Ö É Ö ±μ μ³ É ²ÖÍ μ μ Í, Ô² ±É Î - ±μ μ² Ö ³ É ³ ÊÕ μ É ²ÖÕÐÊÕ. Éμ [2] μé³ Î É, ÎÉμ, μ μ Ò Ö Ó Éμ³, ÎÉμ ³ μ Ô² ±É Î ±μ μ² É μ μ ² μ ±μ μ³ É ²ÖÍ μ μ Í, ³μ μ μî Ó μ Éμ Ò É μ ÊÕ Ëμ ³Ê²Ê É Ä, μ É Ö Ó ³± Ì ±² Î ±μ Ô² ±É μ ³ ±. Š μ³ Éμ μ, μ μ Ð É ³ ² ÊÕÐ μ ³μ μ É : 1) ³ Ö Ê, ÎÉμ ²Õ ÕÐ Ö Ê μ³ö ÊÉμ³. 5 μ Ò ± μμé É- É ÊÕÉ μ ² μ³ê μ Ê Î ÉμÉ ω j Ì ³μ ± k ω j ³ μ μ É ²ÖÕÐ Ô² ±É Î ±μ μ μ²ö Ö, μ ³ Ò³ μ Ò³ Ô Ö³ En rez, ±μéμ Ò³ μμé É- É ÊÕÉ μ Ò Î ÉμÉÒ ωn rez, ³μ μ μ Ëμ ³Ê² ωn rez = k ω j μ ² ÉÓ Î ÉμÉÒ ω j μ Í ²²ÖÍ Ô² ±É Î ±μ μ μ²ö Ö ; 2) ³μ É, μ ²ÖÕÐ Ö ³ Ò³ Ô² ±É Î ± ³ μ² ³ É μ μ ÉμÖ Ò³ Ô² ±É Î ± ³ μ² ³ Ö, Î É Ì μ Ö Õ É μ μ Ö Ì ³μ μ É ± Ëμ ³, ³ ÕÐ μé Í ² ± Ò; Éμ ³μ ³ É ³ Éμ ²ÊÎ Ö Ö Ö ÒÌ Î É Í ³ μ μ É ²ÖÕÐ Ô² ±É Î ±μ μ μ²ö Ö. μ μ É ² Ö μ É μ ± ± Ö μ³ μ ÉμÖ ÊÌ μ ±μ μ, μ- Éμ Ô² ±É μ, Œ. ƒ Ò ± ² É Ò μ, ÎÉμ ² Ò Î ÉÒ É μ Ö Éμ³ ÒÌ Ö μ ²Ö É μ μ ³ É μ μ² μéμ. ²μ Éμ³, ÎÉμ μ ³ μ μ ÒÌ μ É Ê±ÉÊ Éμ³ μ μ Ö Ö ²Ö É Ö Ô± ³ É ²Ó μ Ê É μ ² μ Î ²μ μ μμé μï ³ Ê Ê μ³ Ö r μ ³ μ Ò³ Î ²μ³ A: r = r F A 1/3, r F =(1,2 1,4) ³. ˆ ÔÉμ μ μμé μï Ö Œ. ƒ Ò ± ² É Ò μ, ÎÉμ, ³μ, ʱ²μ Ò Éμ³ μ³ Ö ÊÉ Ö ± ± É Ò Ï Ò Ê μ³ r F,, ÎÉμ Ò É ²Ò, μ Ê ²μ ² ÕÐ ³ μ É ±ÊÕ Ê ±μ ±Ê μéμ μ Éμ³ Ò³ Ö, ³ É É ÔÉÊ μ ² ³Ê ³± Ì É ÒÌ ±μ μ ±² Î ±μ Ô² ±É μ ³ ± ³ μ É Ï μ μ É μ μ Ö Å É μ. ÉμÖ r d ³ Ê Ê³Ö μéμ ³ É μ ³μ É ÒÉÓ μ ² μ μ³μðóõ μ ³ μ μ ± Ê μ²ó μ μ ³μ³ É Q d = eq, Q =2,738(4) c³ 2. É É ²Ó μ, μ μ ² Õ ± Ê μ²ó μ μ Ô² ±É Î ±μ μ ³μ³ É Ö ² Î ±μôëë Í É Q, ³ ÕÐ μ ³ μ ÉÓ ²μÐ, ³Ê Î Õ r 2 (3 cos 2 ϑ 1) = r 2 ( 3 2 cos 2ϑ ) = r 2 d 1 2, r Å ÉμÖ μé Î ² ±μμ É μ Ô² ³ É Ö, ϑ Å μ²ö Ò Ê μ² μμé- É É ÊÕÐ μ Ê - ±Éμ ( μ²ö Ö μ Ó ² μ Ê Ö ). ± ³ μ μ³, μ²êî ³ Î r d Ô± ³ É : r exp d = 2Q =7, ³. Ê μ É ³ ³ Éμ, ÎÉμ ² Î r exp d, μ²êî Ö μ Ô± ³ É ²Ó Ò³ Ò³, ʱ Ò É μ ÉμÖÉ ²Ó μ ÉÓ ² É μ ³μ ² ²Ö É μ, ²μ - μ [1]. É É ²Ó μ, Ê É μ ÔÉμ ³μ ² μí É Ö ± ± 9, ³,

12 414 μ ˆ.., Š ²². ÎÉμ, ± ± μ± Ò É Ö, μ²óï (!), Î ³ ÉμÖ ³ Ê μéμ μ³ É μ Ê- ³ μéμ μ³ É μ, ±μéμ μ μ 7, ³. ² μ É ²Ó μ, ³ É μ ³μ ² [1] μ²óï ³ μ É Ï μ μ É μ μ Ö, μ ÉμÖÐ μ μéμ É μ. C μ³μðóõ É ² ±² Î ±μ Ô² ±É μ ³ ± ÉμÖ ³ Ê μéμ- ³ É μ ³μ É ÒÉÓ ÒÎ ² μ Î Éμ É μ É Î ± Ê ²μ Ö μ ÉμÖ Ö - μ Ö ³ Ê Ê³Ö μéμ ³ É μ Å ³ É Ö Ê μ ² Ô² ±É μ- É É Î ±μ μ μéé ²± Ö ³ É μ μ ÉÖ Ö. Š ± É μ, É ³ ˆ ² Î Ô² ±É μ É É Î ±μ μ μéé ²± Ö ÊÌ μéμ μ, ³ Ê ±μéμ Ò³ ³ É Ö ÉμÖ r pp, F e = 1 e 2 4πε 0 rpp 2, ² Î ³ É μ μ ÉÖ Ö ÔÉ Ì μéμ μ ³ É Ò³ ³μ³ É ³ μ p ²ÊÎ ²² ²Ó ÒÌ μ, μ É μ ÒÌ μ²ó ², μ ÖÕÐ ÔÉ μéμ Ò, F m = 3μ 0 2π μ 2 p r 4 pp. μôéμ³ê Ê ²μ μ Ö F e = F m ³ É e 2 rpp 2 = 6 μ 2 p c 2 rpp 4, ÊÎÉ μ, ÎÉμ ε 0 =1/μ 0 c 2. É Õ r pp = 6 μ p ce =7, ³, ÎÉμ μμé É É Ê É Î Õ r exp d, ÒÎ ² μ³ê ÒÏ μ Ò³ ³ ± Ê μ²ó- μ μ ³μ³ É Q d É μ. μ²êî μ μ ² Î r pp r exp d Ö ²Ö É Ö ²Ó Ò³ ʳ Éμ³ μ Éμ³, ÎÉμ ² Ò Î ÉÒ É μ Ö Éμ³ ÒÌ Ö μ ²Ö É μ μ ³ É μ μ² μéμ. É ²ÖÖ μé± ÒÉÒ³ μ μ, ± ± ² ±μ ÔÉ ± Î É Ò Ê Ö μé ÕÉ ²Ó μ ÉÓ, Œ. ƒ Ò ± μ μ μ μ±ê μ É μ É É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ± μ²óïμ Ê μ ÉÓÕ μ μ ² [2] μ Éμ³, ÎÉμ μ ³μ μ É μ - Ö Ö ÒÌ Ö ² μ μ ±² Î ±μ Ô² ±É μ ³ ± ² ±μ Î Ò, μôéμ³ê Î ³ Î ÉÓ ÊÎ ÉÓ Ò Ô± μé Î ± ²Ò, Éμ É Ð Ìμ μïμ μ ÉÓ Ö μ ² ³ Ì Éμ³ μ μ Ö μ Í ±μ μ ±² Î ±μ Ë ± Î ² ³ Ê Ï μ ±. Éμ [2], μ ³ ³ μ μ² É ³ É Ê ³ ²μ Ï ËÊ ³ É É - ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ±, ³ ² μ É ÉμÎ Ò μ μ Ö ²Ö ± É Î ±μ μ μé μï Ö ± ± Éμ μ É μ Éμ³ μ μ Ö Ëμ ³Ê² μ ± μ ± ± É Î ± Ì ³ Éμ Î - ± Ì μ μ μ : μ Ò Î É ÍÒ, μ Ò ²Ò Å μ Ìμ ³μ ÉÓ ² Ò μ ² ±μ μ ÊÉ? Ê Ò ² ³ Ö Ò ²Ò? Õ³. Ï ² μ Í ²ÓÕ Ò²μ μ ÉμÖÉ ²Ó μ μ± ÉÓ, ÎÉμ μ ÖÉÒ μé [1] Ó³ ±ÉÊ ²Ó Ò μ μ μ Ô² ³ É μ É É μ, ± ± μ É ²Ó Ò ±²ÕÎ Ò, μ- μ²μ Î ± μ μ Ò Éμ³ μ Ö μ Ë ±, É Ê É ³ Ö É ³Ò

13 ³μ ² μ É μ ±² Î ±μ Ë ± : ³ Éμ Î ± μ μ 415 ²μ Î ± μ ² μ μ μ Ò μ μ Ô± ³ Éμ³ Ö, μ²êî μ μ É - ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ±. μé μ³ ²ÊÎ μ Ìμ É Ë ±É Î ± μé Ò ( ³ Éμ ² μ Ö!) Î μé ²Ó ÒÌ Ô± ³ É ²Ó ÒÌ Ë ±Éμ, ±μéμ μ Éμ²Ó±μ ²μ É μ Ò μ μ μ Ò É ² Ö. É ³ ³ Éμ, ÎÉμ É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ±, ± ± ÔÉμ ÊÐ ±² Î ±μ Ë ±, ³μ ²Ó Ë Ê Ê É ± ± É Ê³ É ² μ Ö,, μé² - Î μé ³ É ³ É Î ±μ ³μ ², μé ÊÉ É ÊÕÉ É ± Ò ³Ò μ μ μî Ò ³ É Ò. μμé É É μ, ³μ ²Ó μ Éʲ Ê É Ö, μ É Ö μ μ μ μ ³μ Ê É μ ² - ÒÌ Ô± ³ É ²Ó ÒÌ Ë ±Éμ. ±, Éμ³ Ö ³μ ²Ó μ μ μ μ Ö Ò² ²μ- μ μ Ê É μ ² Ö ²Ó μ ± É ± Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ : Î ² Ò² ÒÖ É Ö Éμ³ ÒÌ Ô² ±É μ μ, μéμ³ Ò² ²μ ³μ ²Ó Éμ³. - Î ² μ Ô± ³ É ²Ó Ò³ Ò³ ÒÖ Ö É Ö, ÎÉμ μ μ É ²ÖÕÉ Ô² ³ É Ò Î É ÍÒ, Ô² ±É μ μéμ, ± ± Ì ² Ê É ³ É ÉÓ (É.. Î ³ ÉμÎ Î μ - É ² ÔÉ Ì μ Ñ ±Éμ μé² Î É Ö μé ²Ó μ μ μ Ñ ±É ; ³., ³, [22]), Éμ²Ó±μ μéμ³ ÊÎ Éμ³ ÔÉ Ì μ É μ²ó ÊÕÉ Ö ±μ Ò ±² Î ±μ Ë ± ²Ö μ Ö Ö ², ±μéμ ÒÌ ÊÎ É ÊÕÉ ÔÉ Î É ÍÒ. μ μ Ö Éμ, Ëμ ³Ê² Ê ³ ² Ò ³ Éμ Î ± ²Ê Ö μé [1]. 1. ˆ μ²ó μ É ² μ Ô² ±É μ μ μ μ μ Ô² ³ É μ Î É Í - É μ, ³ ÕÐ ³ É ÒÌ μ É 1, ÎÉμ, ± ± Ò²μ μ± μ ÒÏ, μ μ ÕÉ Ò Ô± ³ Éμ μ Ö Õ É μ μ Ö Ì. 2. ˆ μ²ó μ ²Ö É μ ² É μ ³μ ² 2 ÉμÎ Î Ò³ Ô² ³ É Ò³ Î É Í ³ ÉμÖ ÖÌ, μ ÖÉ ÉμÎ Î μ Î É ÍÒ ³ ³μ. Ê É ²Ó μ, ÎÉμ, ± ± μ± μ ÒÏ, ÔÉ ³μ ²Ó Ô± ³ É ²Ó Ò³ Ò³ Ê Ò ²Ö É É É μ. Š ˆ ±²ÕÎ μ Í ² μμ μ ³ É ÉÓ, ÎÉμ Ò μ ÒÌ μ² μ μ μ Ò ÉÓ Ö ËÊ ³ É μ, Ò μ Ô± ³ Éμ³ É μ, É Ô±² ±É Î ±μ μ ³ Ï Ö ±² Î ± Ì ± Éμ ÒÌ É ², ²Ê ÉÓ ²Ó Ï ³Ê É Õ ÔÉμ É μ. μμ Ð μ μ Ö, ³ Ë ±É μö ² Ö μéò, ² É Ö μ Ìμ ± ±²ÕÎ μ μ- ² ³ Ö μ Ë ±, ±μéμ Ò, μ μ Éμ μ Ò, Ô² ³ É μ ³ Éμ μ²μ Î ± ÊÖ ³, Ê μ Å É μ μ Ê É ³ μ É μ μ É ÒÌ μ É, ³ ÕÐ Ì Ö³μ μé μï ± μ Ê ³μ μ ² ³, É ²Ó É Ê É μ μ μ³ Ó³ μ³ μ ÉμÖÉ ²Ó É Å μ μé ÊÉ É ³μ μ² É μ μ, ËÊ ³ É ²Ó μ μ ÊÎ μ μ μ μ Ö μ É ³ É ±μ Éμ³ μ Ë ± ±Ê Ð Ö Ë ±. ˆ Š ˆ 1. ²Ó.. Ÿ ²Ö É Ö ² É μ Ô² ³ É μ Î É Í? μμ Ð. ˆŸˆ Ê, Gryzinski M. Sprawa atomu. Warszawa: Homo-Sapiens, s. 1ˆ ±μéμ Ò μ μ É É, ³μ, ÎÊ Ò³ μ μ³, Ò² É Ö É μ. 2 ŠμÉμ Ö μ± ² Ó μï μî μ Éμ³ μ Ë ±.

14 416 μ ˆ.., Š ²². 3. Gryzinski M. True and False Achievements of Modern Physics. Warsaw: Homo-Sapiens, p. 4. ƒ Ò ± Œ. μ Éμ³ // μ ± ³ É ³ É Î ± Ì ±μ μ³ μ É Œ μ Ö: Ë - Î ±, μ Ìμ Ò, ±μ Í Í. Ò. 2. μ μ ±: ˆŒ, C. 135Ä ƒ Ò ± Œ. Éμ³ ÉμÎ μ: ³Ó ² ±Í μ Éμ³ μ Ë ±. μ μ ±, 2004; Œ.: Editorial URSS, c. 6. Î.. μ μ³ É Ö ² : É μ ² É μ, ³ ± Ë ± Î É Í - ³μ É, ±É Ò É Ö // μ ± ³ É ³ É Î ± Ì ±μ μ³ μ É Œ μ Ö: Ë Î ±, μ Ìμ Ò, ±μ Í Í. Ò. 7. μ μ ±: ƒ μ, C. 69Ä Gryzinski M. Classical Theory of Electronic and Ionic Inelastic Collisions // Phys. Rev V P. 374Ä Gryzinski M. Two-Particle Collisions. I. General Relations for Collisions in the Laboratory System // Phys. Rev. A V P. 305Ä Gryzinski M. Two-Particle Collisions. II. Coulomb Collisions in the Laboratory System of Coordinates // Ibid. P. 322Ä Gryzinski M. Classical Theory of Atomic Collisions. I. Theory of Inelastic Collisions // Ibid. P. 336Ä Helbig H. F., Everhart E. Measurements of Resonant Electron Capture in Close H + -on-h Collisions // Ibid. P. 715Ä Gryzinski M., Kowalski M., Wlaz o M. Electron Capture in the p + H Head-on Collisions and Classical Dynamics // True and False Achievements of Modern Physics. Warsaw: Homo-Sapiens, P. 52Ä Gryzinski M., Okopinska A. Ejection of Electrons by Protons from Helium for Free-Fall Atomic Model // Proc. of VIII ICPEAC, Belgrade, P. 635Ä Rudd M. E., Sautter C. A., Bailey C. L. Energy and Angular Distributions of Electrons Ejected from Hydrogen and Helium by 100- to 300-keV Protons // Phys. Rev V P. 20Ä Gryzinski M., Kunc J., Zgorzelski M. Three-Body Analysis of ElectronÄHydrogen Atom Collisions // J. Phys. B: At. Mol. Opt. Phys V. 6. P. 2292Ä Grysinski M., Kowalski M. Alignment of Hydrogen Atoms in e + and e Ionising Collisions // Phys. Lett. A V P. 360Ä Fite W. L., Brackmann R. T. Collisions of Electrons with Hydrogen Atoms. I. Ionization // Phys. Rev V P. 1141Ä Shah M. B., Elliott D. S., Gilbody H. B. Pulsed Crossed-Beam Study of the Ionisation of Atomic Hydrogen by Electron Impact // J. Phys. B: At. Mol. Phys V. 20. P. 3501Ä Ramsauer C., Kollath R. Angle Dispersion in the Diffusion of Slow Electrons in Gas Molecules. II. Continuation // Ann. Phys V. 12. P. 529Ä Brode R. B. The Absorption Coefˇcient for Slow Electrons in Gases // Phys. Rev V. 25. P. 636Ä Mayer H. F. The Behaviour of Molecules Compared with Free Slow Electrons // Ann. Phys Bd. 64. S. 451Ä ƒ Ò ± Œ. Ë Î ±μ ÊÐ μ É μ ÉμÖ μ ² ±, Ô² ±É μ μéμ // μ ± ³ É ³ É Î ± Ì ±μ μ³ μ É Œ μ Ö: Ë Î ±, μ Ìμ Ò, ±μ Í Í. Ò. 6. μ μ ±: ƒ μ, C. 68Ä ƒ Ò ± Œ. μ ³ Éμ³ ÒÌ ³μ É ³ Éμ μ²μ Ô² ±É μ μ μ μ- ³μ É // μ ± ³ É ³ É Î ± Ì ±μ μ³ μ É Œ μ Ö: Ë Î ±, μ Ìμ Ò, ±μ Í Í. Ò. 7. μ μ ±: ƒ μ, C. 100Ä109.

15 ³μ ² μ É μ ±² Î ±μ Ë ± : ³ Éμ Î ± μ μ Grujic P., Simonovic N. Insights from the Classical Atom // Physics Today V. 65, No. 5. P. 40Ä Grysinski M. Free-Fallª Solution of the Kepler Problem in the Presence of the Magnetic Moment // Phys. Lett. A V. 41. P. 69Ä Gryzinski M. Spin-Dynamical Theory of the Wave-Corpuscular Duality // Intern. J. Theor. Phys V. 26. P. 967Ä Ì.. μ² μ ÒÌ μ É Î É Í μ³μðóõ ±μ μ ±² Î ±μ Ë ± // μ ± ³ É ³ É Î ± Ì ±μ μ³ μ É Œ μ Ö: Ë Î ±, μ Ìμ Ò, ±μ Í Í. Ò. 7. μ μ ±: ƒ μ, C. 110Ä Šμ ±μ. ˆ. μ Î ± ²μ Ó- μî ±. Œ.: ʱ, c. 29. É. ƒ. Éμ Î μ ÉÓ Ö. μéò μ ² É Î ±μ ³ Ì ±. Œ.: ˆ - μ, μ ˆ.. Šμ³³ É ± ³μ ² μ Õ Ö ÒÌ Ð μé Ì.. Œ μ- (S. Ch. Mavrodiev).. Ê μ (V. D. Rusov) // μ ± ³ É ³ É Î ± Ì ±μ μ³ μ- É Œ μ Ö: Ë Î ±, μ Ìμ Ò, ±μ Í Í. Ò. 7. μ μ ±: ƒ μ, C. 124Ä Schréodinger E. Are There Quantum Jumps? // Brit. J. Phil. Sci V. 3. P. 233Ä Einstein A. On the Method of Theoretical Physics // Phil. Sci V. 1, No. 2. P. 163Ä ±μ Ë.. ˆÉμ ±μ Ë Í // É μ Ö. Œ.: ƒμ Éμ³ É, C. 330Ä340. μ²êî μ 12 ³ Ö 2015.